Carla Kleekamp Ferdinandus

Mijn werk bestaat uit etsen en aquarellen, een deel op rijstpapier, Nijimi, een oude Japanse techniek.
Groot deel van mijn thema’s gaan over de voortdurende uitbuiting van de natuur door de mens .
Met veel energie vertelt Carla Kleekamp (1937) over haar werk en haar leven. En ondertussen zorgt de hartelijke kunstenares er ook voor dat iedereen, inclusief de kat, wordt gefêteerd op heerlijk eten. De dochter van een Portugees-Indonesische vader en een Frans-Friese moeder wilde vroeger eigenlijk balletdanseres worden, maar door een ongeluk kreeg ze last van haar knie en kon ze niet op spitzen staan. Gelukkig heeft ze ook altijd kunst gemaakt. In Nederlands-Indië, waar Carla is opgegroeid, kreeg ze schilderles van een vriendin van haar moeder. En toen ze op 12-jarige leeftijd naar Nederland verhuisde, ging ze bij haar oom naakten schilderen in zijn atelier in Hilversum. Haar oom, die directeur was van de Gerrit Rietveld Academie, herkende haar talent onmiddellijk.

Carla Kleekamp maakt voornamelijk etsen. Deze techniek leerde ze in Hilversum, in het Grafisch Atelier. De stijl van de kunstenares is beïnvloed door twee belangrijke momenten: ze kreeg een beurs voor een studiereis naar Japan, dat een inspirerende reis bleek te zijn, en ze ontmoette een Chinese leermeester van wie ze vijf jaar lang les kreeg. Daardoor ontdekte ze het werk van de schilder Chu Ta (1625-1705), haar grote inspiratiebron. Volgens Carla is de lijnvoering heel belangrijk. Een lijn moet namelijk ch’i hebben; levenskracht. En in haar werk wordt ze geholpen door de techniek. Het salpeterzuur, dat wordt gebruikt om de lijnen van de ets uit te bijten, maakt een lijn rafelig, waardoor deze gaat leven. De etstechniek is een moeilijke en tijdrovende techniek, maar de kunstenares beschouwt het als een leuke uitdaging. ‘Je voorstelling is onbelemmerd’ vertelt ze ‘en als je het een vorm wilt geven is het altijd een extract van het idee.’ Ze kleurt haar etsen vaak in met aquarel, maar ze gebruikt ook andere technieken en materialen in haar kunst, veelal als collage. Ze laat tijdens het gesprek talloze werken zien om haar verhaal te illustreren. De invloed van de Aziatische kunsten op haar werk is ook te zien in het belang van de leegte en het ontbreken van symmetrie. En rechte lijnen zijn meestal afwezig, omdat deze volgens Carla zijn ontworpen door de mens en niet voorkomen in de natuur.

De natuur speelt sowieso een hoofdrol in het werk van Carla. De mens verdringt de natuur, volgens de kunstenares. Ze praat vurig over de verantwoordelijkheid die mensen hebben ten opzichte van de wereld. Het is haar leidmotief, al vanaf haar eerste werk. De bio-industrie, de klimaatverandering, het verdwijnen van de natuur; het zijn allemaal onderwerpen die ze aan de kaak stelt met haar kunst. Met haar laatste ets verbeeldt ze het antropoceen, een term van Nobelprijswinnaar Paul Crutzen, waarmee een samenleving wordt bedoeld, waarin alleen nog maar menselijk leven is en waarin de natuur niet meer bestaat. Carla is echt geïnteresseerd in de wereld. Kritisch werk maakt de kunstenares ook over het onderlinge gedrag van mensen. Een voorbeeld is het kunstwerk ‘the prejudice’ waarin ze stelt dat mensen gelijk zijn, als je de buitenkant weghaalt. Die kritische blik heeft ze naar eigen zeggen overgehouden aan haar jeugd. De Indonesische Bersiapperiode, na het einde van de oorlog in 1945, kan ze zich nog goed herinneren en heeft haar zienswijze gevormd.

De bijzondere, geëngageerde kunst van Carla Kleekamp spreekt mensen overal ter wereld aan. Ze heeft onder andere geëxposeerd in Amerika, Rusland en Frankrijk en op dit moment heeft ze een uitnodiging voor een expositie in Bulgarije. Of deze inspirerende kunstenares het niet rustiger aan gaat doen? Ze zal niet snel met pensioen gaan. Met een collega sprak ze erover. ‘We zijn gewoon verslaafd. Ik word ongelukkig als ik niet kan werken.’